Herpes sinh dục là bệnh lây nhiễm qua đường tình dục thường gặp, dễ tái phát. Bệnh có thể gây những biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não vô khuẩn, nhiễm trùng chu sinh.
Herpes sinh dục là bệnh gì?
Herpes sinh dục là bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục do virus Herpes Simplex (HSV) gây ra. Virus này xuyên qua các vết loét trên da khi quan hệ tình dục, khiến cho các tế bào bình thường bị nhiễm bệnh. Khi bị virus tấn công, hệ bảo vệ tự nhiên của cơ thể sẽ nảy sinh phản ứng chống lại từ đó sinh ra mụn rộp, vết loét, sưng đau.
Virus HSV không chỉ tấn công cơ quan sinh dục mà còn ở miệng, lưỡi, môi, lợi, mắt, tay,… Ngoài việc lây nhiễm từ người này qua người khác khi quan hệ tình dục bằng âm đạo, hậu môn, miệng,… thì người bệnh cũng tự lây nhiễm lại virus của chính mình khi chạm vào vết loét có virus rồi cào gãi lên các bộ phận khác.
Bệnh thường tái phát/tái nhiễm thành nhiều đợt trong suốt cuộc đời, nhất là khi sức đề kháng giảm (lo lắng, mất ngủ, ăn uống không đủ chất…).
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính có 491,5 triệu người nhiễm HSV-2 vào năm 2016. Con số này chiếm hơn 1/10 dân số thế giới trong độ tuổi từ 15 – 49. WHO cũng ước tính rằng 3,7 tỷ người nhiễm HSV-1 trong cùng năm, chiếm khoảng 2/3 dân số thế giới dưới 50 tuổi.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây bệnh herpes sinh dục là do virus HSV (herpes simplex virus). HSV có 2 type: HSV1 (HHV1) và HSV2 (HHV2).
- HSV type 1: chủ yếu gây nên vết loét ở vùng mắt, môi và quanh miệng. Con đường lây bệnh phổ biến là qua tiếp xúc với nước bọt chứa virus hoặc vết thương của người bệnh.
- HSV type 2: chủ yếu gây nên herpes ở vùng sinh dục, cũng có trường hợp gây nên tổn thương ở vị trí như HSV type 1 nhưng hiếm. Con đường lây bệnh chủ yếu là qua đường tình dục.
Nhiễm HSV2 thường có biểu hiện lâm sàng nặng hơn và có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở não, mắt, phổi. HSV2 cũng làm tăng khả năng nhiễm HIV gấp 3 lần.
Virus lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp da, niêm mạc với dịch chứa virus. Các sang chấn nhỏ trên da, niêm mạc tạo điều kiện cho virus xâm nhập vào các tế bảo biểu mô. Sau nhiễm tiên phát, virus tồn lưu trong hạch thần kinh cảm giác ở trạng thái tiềm ẩn và khi tái hoạt sẽ gây ra những đợt bệnh tái phát.
Phụ nữ có thai nhiễm HSV tiên phát khi sinh con có nguy cơ lây nhiễm tới 50% cho con gây nhiễm trùng sơ sinh nặng, có thể dẫn đến tử vong. Nếu mẹ bị nhiễm vào 3 tháng cuối của thai kỳ, có thể gây thai chết lưu hoặc sinh non.
Cả hai type virus HSV này hầu như không có khả năng tồn tại và phát triển trong điều kiện nhiệt độ thông thường nên chúng không thể lây nhiễm qua vật dụng hay bề mặt. Herpes sinh dục không lây lan thông qua việc ôm, sử dụng chung bể bơi hoặc cùng tiếp xúc bệ ngồi trong nhà vệ sinh.
Những dấu hiệu của bệnh
Dấu hiệu nhân biết Herpes sinh dục ở nam và nữ:
- Về dương vật: Với nam giới mắc Herpes sinh dục, mụn rộp sẽ xuất hiện trên dương vật, bìu, mông, vùng da xung quanh hoặc gần hậu môn.
- Về âm đạo: Với nữ giới mắc Herpes sinh dục, mụn nước sẽ xuất hiện ở vùng âm đạo, hậu môn, mông hoặc các vùng da lân cận.
- Trẻ sơ sinh bị nhiễm Herpes sinh dục do lây nhiễm từ mẹ khi sinh qua đường âm đạo sẽ có vết loét ở bộ phận sinh dục, mặt và nhiều vùng của cơ thể.
Triệu chứng chung:
- Mụn rộp xuất hiện trong miệng, trên môi, mặt và bất kỳ nơi nào khác tiếp xúc với vùng da nhiễm bệnh.
- Khu vực nhiễm bệnh thường bắt đầu ngứa hoặc ngứa ran trước khi mụn nước thực sự xuất hiện.
- Các mụn nước vỡ tạo thành vết loét hở và chảy dịch.
- Một lớp vảy xuất hiện tại vị trí vết loét trong vòng một tuần sau khi bùng phát.
- Các tuyến bạch huyết bị sưng lên. Các tuyến bạch huyết này có tác dụng chống nhiễm trùng và viêm nhiễm trong cơ thể.
- Herpes sinh dục gây đau đầu, đau nhức cơ thể và sốt.
Biểu hiện lâm sàng Herpes tiên phát
Thương tổn da thường xuất hiện 5-14 ngày sau tiếp xúc tình dục, mụn nước hoặc ban đỏ mọc thành chùm, thường ở cạnh bộ phận sinh dục ngoài, quanh hậu môn hoặc mông. Mụn nước hóa mụn mủ, loét, đóng vảy và thường tự lành sau 2-3 tuần.
- Tổn thương trên niêm mạc có thể không thấy giai đoạn mụn nước mà đôi khi chỉ thấy loét.
- Đau, ngứa, rát tại thương tổn. Một số có thể bị rối loạn tiểu tiện như tiểu đau, tiểu khó
- Mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, sốt, sưng hạch vùng, biểu hiện không rõ ràng trong khoảng 3-4 ngày đầu.
Biểu hiện lâm sàng Herpes thứ phát
Khả năng tái phát khoảng 95% với HSV2 và 50% với HSV1. Có khoảng 2/3 trường hợp tái phát từ 2-6 lần/năm. Các yếu tố gây tái phát bệnh có thể là các sang chấn nhẹ, các bệnh nhiễm trùng khác, stress,.. tuy nhiên, nhiều trường hợp không khai thác được lý do gì.
Thường có dấu hiệu báo trước như ngứa ran, dị cảm, đau. Triệu chứng thường nhẹ hơn và không có các triệu chứng toàn thân. Tổn thương ít hơn so với tiên phát. Các tổn thương có thể lành sau 5-10 ngày mà không cần điều trị kháng virus. Trường hợp có suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV thì thường tái phát hơn và triệu chứng nghiêm trọng hơn.
Việc điều trị herpes sinh dục sẽ trở nên dễ dàng và đạt hiệu quả nhanh chóng hơn khi được điều trị từ sớm. Do đó, người bệnh không nên chủ quan để bệnh kéo dài.
Điều trị Herpes sinh dục
Mụn rộp sinh dục không có cách chữa dứt điểm. Tuy nhiên sử dụng thuốc kháng sinh giúp ngăn ngừa, rút ngắn thời gian tái phát bệnh và giảm nguy cơ lây lan cho người khác.
Thuốc chống virus sẽ giúp giảm triệu chứng toàn thân, hạn chế sự lan rộng của HSV tại chỗ. Tăng cường sức khỏe bằng dinh dưỡng nhiều đạm, vitamins và chế độ nghỉ ngơi thích hợp.
Điều trị cụ thể
Điều trị Herpes sinh dục tại chỗ:
- Bôi acyclovir khi thương tổn chưa hình thành mụn nước. Một số trường hợp có thể bị viêm da tiếp xúc dị ứng với thuốc bôi acyclovir.
- Chấm thuốc màu (dung dịch millian, castellani)
Điều trị Herpes sinh dục toàn thân:
- Thuốc kháng virus: Kiểm soát một phần dấu hiệu và triệu chứng và ngăn ngừa tái phát, cải thiện chất lượng cuộc sống, phòng ngừa lây truyền bạn tình nhưng không loại bỏ được virus tiềm ẩn.
- Các loại thuốc: Acyclovir, Valacyclovir: số lần dùng thưa hơn, Famciclovir: sinh khả dụng đường uống cao.
Chăm sóc tại nhà
- Người có bệnh Herpes sinh dục nên tắm trong nước ấm và sử dụng chất tẩy rửa nhẹ, giữ cho khu vực nổi mụn rộp sạch sẽ và khô ráo, mặc quần áo cotton rộng rãi để giúp cơ thể thoải mái hơn.
Nếu đợt bùng phát đầu tiên đã xảy ra, bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da kê đơn thuốc để giảm khả năng bùng phát bệnh trong tương lai.
Thai phụ bị nhiễm herpes sinh dục cần trao đổi với bác sĩ để được thực hiện biện pháp phòng ngừa lây nhiễm hiệu quả, tránh để thai nhi bị lây bệnh. Thông thường, thai phụ bị herpes sinh dục sẽ được bác sĩ đề xuất phương án sinh mổ để tránh lây nhiễm.
Biện pháp phòng ngừa herpes sinh dục
Hiện nay có rất nhiều vaccine phòng chống Herpes sinh dục đã đưa vào thử nghiệm lâm sàng nhưng chưa tìm thấy loại tối ưu. Một số vaccine chỉ cho thấy hiệu quả ở những phụ nữ không bị nhiễm HSV-1, có bạn tình nhiễm HSV-2. Một số khác chỉ có khả năng ngăn ngừa HSV-1 mà không có tác dụng với HSV-2.
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa Herpes sinh dục hiệu quả:
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục qua đường dương vật – âm đạo, miệng hoặc hậu môn.
- Thường xuyên xét nghiệm các bệnh lây qua đường tình dục (STI), trao đổi thẳng thắn về tình trạng bệnh nếu có và khuyến khích đối tác của mình thực hiện điều tương tự.
- Hạn chế số lượng bạn tình, chung thủy một vợ một chồng.
- Hạn chế thụt rửa âm đạo quá nhiều vì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Cần áp dụng đồng thời tất cả các biện pháp trên để đạt hiệu quả phòng ngừa Herpes sinh dục tốt nhất.
Nếu phát hiện triệu chứng herpes sinh dục hay nghi ngờ khả năng lây nhiễm bệnh, tốt nhất nên khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán đúng và định hướng điều trị tích cực. Chủ động khám, điều trị sớm bệnh lý này là cách bảo đảm an toàn sức khỏe cho chính bản thân bạn và phòng ngừa lây nhiễm cho những người xung quanh.
Larifan Ungo 0,05% điều trị Herpes sinh dục
Larifan Ungo chứa hoạt chất chuỗi kép ribonucleic acid (dsRNA) 0,05% kích thích interferon có tác dụng kháng virus, điều hòa miễn dịch. dsRNA 0,05% là hàm lượng duy nhất được nghiên cứu lâm sàng.
Sản phẩm được sử dụng rộng rãi hơn 20 năm tại Châu Âu, được nghiên cứu và phát triển bởi Học viện khoa học Latvia, Larifan Ungo được Hiệp hội các Bác sĩ Da Liễu Latvia khuyến cáo sử dụng.
Cơ chế hoạt động
Larifan Ungo tác động lên virus qua hai cơ chế:
- Kích hoạt hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể thông qua hoạt hoá các chất miễn dịch nội sinh.
- Ly giải RNA virus, tiêu diệt virus gây bệnh.
Cách sử dụng
Liều dùng: bôi 3 – 4 lần/ ngày vào vị trí tổn thương và xung quanh vị trí tổn thương.
- Bước 1: Vệ sinh sạch sẽ vùng bị tổn thương và xung quanh. Thấm nhẹ cho khô.
- Bước 2: Lấy một lượng kem vừa đủ thoa đều và xung quanh vùng tổn thương từ 3 – 4 lần/ ngày. Sau khi thoa không cần rửa lại cho đến lần thoa tiếp theo.
- Bước 3: Rửa sạch tay sau khi thoa.
Liệu trình sử dụng
- Điều trị và ngăn ngừa tái phát sùi mào gà, Herpes sinh dục: sử dụng liên tục 2 tháng.
- Bệnh lý khác: bôi theo liều hướng dẫn mỗi ngày đến khi không còn triệu chứng của bệnh.
- Tuỳ vào cơ địa mỗi người, thời gian khỏi bệnh có thể khác nhau.
Leave a reply